Ergenlik dönemi, bireylerin fiziksel, duygusal, bilişsel ve sosyal açıdan hızlı bir değişim yaşadığı önemli bir süreçtir. Bu dönemde öğrenciler, kimliklerini bulmaya çalışırken, aileleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerinde değişiklikler ve zorluklar yaşayabilirler. Ergenlik dönemindeki davranış sorunları, genellikle bu değişimlerin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Velilerin bu dönemde nasıl bir yaklaşım sergilemeleri gerektiği, öğrencinin sağlıklı bir şekilde bu süreci atlatabilmesi açısından büyük önem taşır.
Ergenlik Dönemindeki Davranış Sorunları
Ergenlik dönemi, birçok davranışsal zorlukla birlikte gelir. Bunlar genellikle şu şekildedir:
1. **İsyan ve Karşıtlık**: Ergenler, bireyselliklerini bulmaya çalışırken otoriteye karşı gelme eğiliminde olabilirler. Ailelerinin ve öğretmenlerinin kurallarına karşı çıkmaları, bu dönemin tipik bir davranışıdır.
2. **Duygusal Dalgalanmalar**: Ergenlik, hormonlardaki değişiklikler nedeniyle duygusal dengesizliklerle geçebilir. Aşırı sinirlenme, depresif ruh hali, aşırı sevinç gibi duygusal dalgalanmalar yaşanabilir.
3. **İzole Olma ve Sosyal Çekilme**: Ergenler, zaman zaman yalnız kalmak isteyebilirler veya ailelerinden uzaklaşarak arkadaşlarıyla vakit geçirmeyi tercih edebilirler. Bu durum, bazen bir problem olarak algılansa da, ergenin kendini tanıma sürecinin bir parçasıdır.
4. **Riskli Davranışlar**: Ergenlik döneminde, gençler bazen riskli davranışlar sergileyebilirler. Alkol veya madde kullanımı, okuldan kaçma, aşırı hız yapma gibi davranışlar, bu dönemde artış gösterebilir.
5. **Kimlik Arayışı**: Ergenler, kendilerini tanıma ve kimliklerini oluşturma sürecindedirler. Bu dönemde yaşanan kafa karışıklığı ve kimlik krizleri, bazen aşırı özgüven ya da güvensizlikle kendini gösterebilir.
Velilerin Ergenlik Dönemindeki Davranış Sorunlarına Yaklaşımı
Velilerin, ergenlik dönemi boyunca karşılaştıkları davranış sorunlarına yaklaşımında dikkat etmeleri gereken bazı önemli noktalar vardır:
1. **Empati ve Anlayış**: Ergenlik dönemi, bireyin duygusal olarak çok hassas olduğu bir dönemdir. Veliler, ergenlerinin duygusal durumlarını anlamaya çalışmalı ve onlara empati ile yaklaşmalıdırlar. "Sadece geçici" gibi ifadelerle, ergenin duygularını küçümsemek, onları daha da uzaklaştırabilir.
2. **Açık İletişim**: Velilerin, ergenleriyle açık ve dürüst bir iletişim kurmaları çok önemlidir. Onların duygularını ve düşüncelerini ifade etmelerine fırsat tanımak, güvenli bir ortam yaratır. Bu sayede, ergenler kendilerini ifade ederken yargılanmadıklarını hissedebilirler.
3. **Sınırlar Koymak ve Sabırlı Olmak**: Ergenlik dönemi, kuralların ve sınırların sorgulandığı bir süreçtir. Ancak, veliler tutarlı ve açık kurallar koymalı, bu kuralları sabırlı bir şekilde açıklamalıdır. Ergenlerin kurallara uyup uymadığına dair net bir tutum sergilemek önemlidir, fakat bu kuralları dayatmak yerine açıklayarak ve diyalogla desteklemek daha etkili olacaktır.
4. **Özgürlük ve Sorumluluk Dengesini Kurmak**: Ergenlik, bağımsızlık arzusunun arttığı bir dönemdir. Veliler, çocuklarına daha fazla özgürlük tanırken, bu özgürlüğün getirdiği sorumlulukları da öğretmelidirler. Örneğin, bir ergenin sınav notları kötü olduğunda, önce sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini anlaması sağlanmalıdır.
5. **Güvenli ve Destekleyici Bir Ortam Sunmak**: Ergenler, güvenli ve destekleyici bir aile ortamına ihtiyaç duyarlar. Evdeki ilişkilerde sıcaklık, sevgi ve anlayış sağlanmalı; aynı zamanda, ergenin dış dünyadaki baskılara karşı bir sığınak bulabilmesi için aile desteği sürdürülmelidir.
6. **Rol Model Olmak**: Veliler, ergenlerine iyi birer rol model olmalıdırlar. Özellikle stresle başa çıkma, iletişim becerileri ve etik davranışlar konusunda velilerin örnek olmaları, ergenlerin de bu davranışları benimsemelerine yardımcı olabilir.
7. **Profesyonel Yardım Almayı Göz Ardı Etmemek**: Eğer ergenlik dönemindeki davranış sorunları ciddi boyutlara ulaşırsa, bir uzmandan yardım almak önemlidir. Psikolojik destek ve rehberlik, ergenin bu dönemi daha sağlıklı bir şekilde atlatmasına yardımcı olabilir.
Sonuç
Ergenlik dönemi, her bireyin gelişiminde kritik bir aşamadır ve bu dönemde yaşanan davranışsal değişiklikler genellikle geçicidir. Velilerin bu süreçte ergenlerine anlayışla yaklaşmaları, onlara sağlıklı bir gelişim süreci sunmalarını sağlar. Aile içindeki açık iletişim, güvenli sınırlar ve destekleyici bir ortam, ergenin bu dönemi daha sağlıklı bir şekilde atlatmasına yardımcı olabilir.
